Pinoy Junkies!!

Silipin ang bagong webpage ni EMPinoy!

www.pinoyjunkies.blogspot.com!

Pagsusuri: May Buhay Sa Looban | EMPinoy

 May Buhay sa Looban | Isang Maikling Pagsusuri

pagsusuri ni: EMPinoy

UNANG MAIKLING KWENTO

I. PAMAGAT: May Buhay sa Looban

II. AWTOR: Pedro S. Dandan

III. TAUHAN

TAUHAN	URI	PALIWANAG	PAGLALARAWAN	PATUNAY	DIMENSYON	PATUNAY
Popoy	Bilog	Hindi niya akalaing ang ‘hari’ na tulad niya ay iiyak at malulungkot din pala.	Tuwiran	·      Hinipo ni Aryong ang isang bisig ni Popoy. “Ang laki ng masel mo. Sige na magpasikat ka na!” ·      “...naku, maton itong si Popoy!” ·      Kung siya ang walang gulat na “hari” ng mga bata sa looban, taglayin kaya niya ang kanyang kapangyarihan hanggang sa Dampalit?	Pisikal	·      Pinagalaw ni Popoy ang kalamnan ng kanyang bisig. Si Popoy ay malaki sa karaniwang bata sa kanyang taglay na gulang. Ang katauhan niya ay matipuno, sapagkat batak sa iba’t ibang uri ng laro at palakasan. ·      “May daga sa loob,” ang bulalas ni Lucio.
Lupo	Bilog	Siya ang batang ayaw gayahin ni Popoy ‘pagkat matapos nitong lumipat ng ‘Bagong Pulo’ ay nagbago na ito sa pakikitungo niya sa dating mga kaibigan.	Tuwiran	Hindi na ang dating Lupo na kinikilalang pangalawa niya.	Sikolohikal	Si Lupo ang masugid na mangangantiyaw upang matalo sila.
Tatay ni Popoy	Lapad	Ang tatay ni Popoy, magmula pa noo’y tila mainitin ang ulo at padalos-dalos sa kanyang mga desisyon	·      Di-tuwiran ·      Tuwiran	·      “Paano ka ba namang makakasulat nito... naku! Walanghiyang pison iyan, a! Talagang kailangang lumipat na tayo sa Dampalit, Tinang!” ·      Kung magsalita ay malakas na tila nagtatalumpati o nakikipagtalo.	Sikolohikal	·      Gayon yatang talaga ang manunulat, mahirap maunawaan ·      “Gunggong! Hindi mo kasi binabasa ang aking mga nobela, tula at kwento... kay laki-laki mo na ay hindi ka pa kasi mag-aral bumasa ng Tagalog,” ang bulalas ng kanyang ama

IV. TAGPUAN

SAAN	URI NG PAGLALARAWAN	PATUNAY
Sa looban	Tiyak	·      Ang looban ay may bahagyang ganda ng isang maliit na nayon sa lalawigan at sagana sa kapangitan ng isang “patay na pook” sa lungsod. ·      Ang bungad ng looban ay humahangga sa gilid ng isang maluwang na daan. Doon ay may dalawang bahay na nakatirik sa magkabilang panig. Ang nasa gawing timog ay luma na, yari sa kahoy at pawid at may patahian sa silong. Ang nasa dakong hilaga ay silungan ng kabayo ni Mang Pilo na kinakalawang ang bubong na yero. Sa likuran ay ang kubo ni Apo na naliligid ng mga punong saging. Bagong tambak iyon ng pinaglagarian. Doon malimit maglaro si Popoy at ang kanyang mga kababata. ·      Sa may silangan ng nakatirik ang bahay na pawid nina Popoy. Ang bubong at dingding ay sunog sa sikat ng araw. Ang alulod na kawayan sa batalan ay nakalawit sa malaking kanal. Iyon ang ginagawa nilsng paliguan kung tag-ulan. ·      Sa kalagitnaan ng looban ay may anim na kawayang nakatirik na paikot.

 

KAILAN	URI NG PAGLALARAWAN	PATUNAY
Araw ng paglilipat nina Popoy (Agosto 13)	Tiyak	·      Namumuhi siya sa kanyang hinihintay na trak na hahakot sa kanilang mga kasangkapang pambahay. ·      Nailulan nang lahat sa trak ang mga kasangkapang pambahay nina Popoy. ·      Ngayon ay ikalabintatlo ng Agosto, ang gulang niya ay labingtatlo, at labintatlong lagutok.

PAUNAWA: Ito ay isang maikling pagsusuri lamang ng akdang May Buhay sa Looban ni Pedro S. Dandan. Ito ay sinuri ni EMPinoy. Ilagay bilang sanggunian ang pahinang ito kung gagamitin sa proyekto, takda, atbp.

Mga Elemento ng Tula | EMPinoy

ELEMENTO NG TULA

1) Sukat - tumutukoy sa bilang ng bawat pantig sa bawat taludtod. Ang karaniwang sukat ng isang tula ay wawaluhin at lalabindalawahin.

2) Tugma - tumutukoy sa pagkakapareho ng huling tunog o titik ng salita sa bawat taludtod. May dalawa itong uri. Ang Ganap, kapag magkakapareho ang tunog at titik ng huling salita sa bawat taludtod. Ang Di-ganap, kapag magkakapareho lamang ng tunog ang huling salita sa bawat taludtod.

3) Mga Tayutay - ito ay sadyang paglayo, sa paggamit ng mga pangkaraniwang salita upang maging kaakit-akit at mabisa ang pagpapahayag. Ang sumusunod ay mga uri ng tayutay:

• Pagtutulad (Simile)
• Pagwawangis (Metaphor)
• Pagmamalabis (Hyperbole)
• Pagbibigay ng Katauhan (personification)
• Pagpapalit-saklaw (Synechdoche)
• Pagtawag (Apostrophe)
• Pag-uyam (Irony)

4) Larawang-diwa (imagery)- mga salitang binabanggit sa tula na nag-iiwan ng malinaw at tiyak na larawan sa isipan ng mambabasa.

5) Simbolismo (symbol) - salita sa tula na may kahulugan sa mapanuring isipan ng mambabasa.

---------------
SANGGUNIAN: [Baisa, A., Lontoc, C., & del Rosario, M. (2005). Pluma: Wika at Panitikan para sa Mataas na Paaralan III. Quezon City: Phoenix Publishing House]

 PAUNAWA: Kung ilalagay ang nakasulat dito sa pahinang ito sa anumang pangangailangan, siguruhing ilagay ang website o web address na ito dahil dito ito nakuha.

Ano ang Sanaysay | EMPinoy

Sanaysay

Ang sanaysay ay isang maiksing komposisyon na kalimitang naglalaman ng personal na kuru-kuro ng may-akda.

Pormal o Maanyo

Ang sanaysay na pormal o baguhan - sanaysay na tinatawag din na impersonal - kung ito'y maimpormasyon. katulad ng Naghahatid ng mahahalagang kaisipan o kaalaman sa pamamagitan ng makaagham at lohikal na pagsasaayos ng mga materyales tungo sa ikalilinaw ng pinakapiling paksang tinatalakay.Maanyo rin ito kung turingan sapagkat ito'y talagang pinag-aaralan. Maingat na pinili ang pananalita kaya mabigat basahin. Pampanitikan kasi kaya makahulugan, matalinhaga , at matayutay. Mapitagan ang tono dahil bukod sa ikatlong panauhan ang pananaw ay obhektibo o di kumikiling sa damdamin ng may-akda. Ang tono nito ay seryoso, paintelektuwal, at walang halong tangang pagbibiro.

Impormal o Di-pormal

Ang sanaysay na impormal o di-pormal ay mapang-lungkot, nagbibigay-lugod sa pamamagitan ng pagtatalakay sa mga paksang karaniwan, pang araw-araw at personal o isyung maaaring magpakilala ng personalidad ng manunulat o pakikisangkot niya sa mga mambabasa. Idinidiin nito dito ang mga bagay-bagay ,mga karanasan ,at mga isyung bukod sa kababakasan ng personalidad ng may-akda ay maaaring empatihayan o kasangkutan ng mambabasang medya. Ang pananalita ay parang pinaguusapan lamang, parang usapan lamang ng magkakaibigan ang may-akda, ang tagapagsalita at mga mambabasa at ang tagapakinig , kaya magaan at madaling maintindihan. Palakaibigan ang tono nito kaya pamilyar ang tono dahil ang paunahing gamit ay unang panauhan. Subhektibo ito sapagkat pumapanig sa damdamin at paniniwala ng may-akda ang pananaw.

>Sanggunian<

----------------------------------

Marahil hindi namamalayan ng marami sa atin ngayon, pero ang sanaysay ang pinaka nagagamit nating uri ng panitikan, lalo na dahil marami na ngayong mga instrumento dahil sa internet upang ipamalas natin ang ating kakayahan sa pagsulat. Pero ano nga ba ang pormal na depinisyon ng sanaysay? 

Ang sanaysay, o essay sa Inggles ay isang uri ng panitikan na kalimitang naglalaman ng hinuha ng may akda tungkol sa iba't ibang bagay. May dalawang uri ng sanaysay, ang pormal at impormal. Karamihan ng manunulat ngayon na may kani-kaniyang blog ang nakakagawa ng impormal na sanaysay. Subalit hindi dapat isipin na lahat ng akda ay maituturing na isang impormal na sanaysay. May mga natatanging elemento parin na dapat isaalang-alang bago masabing ang isang akda ay sanaysay, pormal man o impormal.  

Ang pormal na sanaysay ay tinatawag ding maanyo sa kadahilanang ito ay hindi lamang tumutukoy sa kahit anong paksa lamang. Ang pormal na sanaysay ay dapat pinag-aralan ang pinag-ukulan ng matinding pagsasaliksik upang mabigyang linaw ang paksang nais talakayan ng may akda. Isang halimbawa ng mga maanyong sanaysay ay ang pinapagawa sa iba't ibang paaralan tuwing may isinasagawang patimpalak sa pagsulat ng sanaysay. Kadalasan, may isang partikular na tema kung saan lamang dapat iikot ang nilalaman ng sanaysay na isusulat ng mga kalahok. Isang halimbawa ng tema na maaaring ipatalakay sa isang pormal na sanaysay ay ang nalalapit na pambansang eleksiyon sa 2010.  

Isa pang katangian ng pormal o maanyong sanaysay ay ang pagiging kumprehensibo nito. Hindi lang dapat puro personal na opinyon ang nilalaman ng isang pormal na sanaysay, kundi nakabatay sa isang malawakang hagap. Kung hindi man, kahit papaano'y dapat may pinagbabasehan ang bawat kurokuro na ipinapabatid sa sanaysay. Isa pa, mas mahigpit ang pamantayan ng paggamit ng mga salita sa pormal na sanaysay.  

Sa kabilang banda, ang impormal o di pormal naman na uri ng sanaysay ay maituturing na mas malaya kung ang pag-uusapan ay ang mga paksang maaaring talakayin at ang mga salitang maaaring gamitin. Kung ang natatanging layunin ng pormal na sanaysay ay magbigay linaw sa isang itinakdang paksa, ang layunin naman ng impormal na sanaysay ay magbigay-aliw sa mga mambabasa o magbahagi ng sariling opinyon o karanasan tungkol sa isang bagay. Ang mga paksang maaaring gamitin sa uri ng sanaysay na ito ay mas malawak, mula sa mga araw-araw na isyu hanggang sa mga personal na karanasan. Maliban pa sa nasabi, hindi rin kailangang ganon katatas ang pagsulat sa sanaysay.  

Ang isa pang importanteng kaibahan ng dalawang uri ng sanaysay ay ang pananaw ng pagsulat o point of view. Ang pormal na sanaysay ay gumagamit ng obhektibong pananaw samantalang ang impormal na sanaysay ay gumagamit ng subhektibong pananaw

>SANGGUNIAN<

 PAUNAWA: Hindi po si EMPinoy ang sumulat nito. Ito ay nanggaling lamang sa mga sangguniang nakalagay sa ilalim ng post.

Buod ng Kapitan Sino ni Bob Ong | EMPinoy

 Ito ay buod ng nobela ni Bob Ong na "Kapitan Sino". Ito ay ibinuod ni EMPinoy ng per kabanata (ang pagbubuod ay sa bawat kabanata)

(Unang Kabanata)

Kapitan Sino

            Kinulit na naman si Rogelio ng bata. Pilit kasi itong bumibili ng chichiria sa shop ni Rogelio Manglicmot. Hindi na kasi ito tindahan bagkus ay repairing shop na ngunit sumikat ang shop sa karatulang Hasmin’s Eatery. Pag-alis ni Ging-ging, ang pangalang ibinansag ni Rogelio sa batang makulit, tumuloy na si Rogelio sa pagkukumpuni ng mga sirang gamit.

(Ikalawang Kabanata)

            Kumakain ang pamilya Manglicmot kung saan nagkaroon ng kaunting sagutan. Kinahapunan, bumalik si Rogelio sa shop. Dito nagsimulang mapansin ni Bok-bok, ang matalik na kaibigan ni Rogelio, ang kapangyarihan ni Rogelio. Nag-brownout sa kanilang lugar ngunit ang bumbilya sa ulunan ni Rogelio ay nakasindi pa rin.

(Ikatlong Kabanata)

            May isang lalaki ang nakikinig sa isang recording ng isang duktor na nagpapaliwanag tungkol sa isang kakaibang sakit. Ang duktor sa recording ay si Dr. Chua na sumakabilang-buhay na.

(Ikaapat Kabanata)

            Sa shop, si Bok-bok ay pilit kinukulit si Rogelio ukol sa sinasabing kapangyarihan nito. Sa panig naman ni Rogelio, ayaw niyang tanggapin ang sinasabing kapangyarihan. Sa dulo ay nakumbinsi ni Bok-bok si Rogelio na gamitin ang kapangyarihan niya sa kabutihan. At bigla namang may sumigaw sa labas, humihingi ng tulong.

(Ikalimang Kabanata)

            Ang kumpol ng tao ay nasa shop ni Rogelio at sabay-sabay na nanonood ng Newswatch sa Channel 13 sa Magnavox TV na ipinapagawa kay Rogelio. Kasalukuyan ibinabalita ang ginawang palpak na kabayanihan ng isang ninja. Isinabit niya kasi ng ninja suspek sa isang mataas na lugar. Kaya naman tinawag itong palpak pagkat isang pakwan lang pala ang ninakaw nito at ayos lang naman daw sa may-ari.

Pagkasara ng TV ni Rogelio, nagkuwentuhan ang dalawang magklaibigan. Tinawanan ni Bok-bok si Rogelio sa kanyang ginawa. Nabansagan pa siya ng kaibigan na Ninjang Hubad at Super Yagit dahil wala pa itong pangalan.

(Ikaanim na Kabanata)

            Mainit ang ulo ni Aling Baby habang kasama ang kanyang mga anak papauwi sa kanilang bahay nang makita sila ng isang pamilyar na lalaki sa isang van. Inalok ng drayber ng van na sumabay na sila. Pumayag naman sila Aling Baby. Ikinuwento ni Aling Baby ang tungkol sa kanyang asawang nasa ibang bansa.

            Nang makababa na sila Aling Baby, nakasalubong ng drayber si Mercy. Ang drayber pala ay si Mayor ... o mas gustong tawaging Omeng na lang.

(Ikapitong Kabanata)

            Sa shop, ipinakita ni Bok-bok kay Rogelio ang isang patalastas sa pahayagan. Ang Khumbmela daw ay tinawagan ni Bok-bok upang magtanong ng pagpapagawa ng costume ni Rogelio. Tulad ng inaasahan ni Bok-bok, hindi nagustuhan ni Rogelio ang presyo ng costume kaya nagdala rin ito ng mga ready-made na damit.

            Naroon din si Tessa, bulag na matalik din nilang kaibigan, na siyang nagtahi at nag-ipon ng mga costume na nasa kahon na pagpipilian ni Bok-bok.

(Ikawalong Kabanata)

            Si Aling Precious at kumpol ng kanyang mga anak ay nasa isang hanay ng upuan sa kalsada ng Pelaez. Doon ay nakipagkuwentuhan si Aling Precious sa naka bisikletang si Mang Berto.

(Ikasiyam na Kabanata)

            Ang tatlo ay nasa shop na naman upang kumpletuhin ang costume ni Rogelio. Binigyan siya ng isang kulay pilak na helmet. Ayos naman daw sa pakiramdam asabi ni Rogelio.

            Sa kanilang pagkukulitan ay may narinig si Rogelio na nagsasabing “Holdap!”. Kaya tumungo ito kaagad sa Bangko Suico. Palpak na naman si Rogelio dahil isa pala itong shooting ng pelikula.

(Ikasampung Kabanata)

            Oras na para tumulong sa kapwa si Rogelio. Una niyang hinuli ay isang carnapper at sumunod ay isang kidnapper. May lalake ring nagpaabot ng pusa niyang naipit sa puno. Kumalaban din siya ng mga halimaw kung saan siya ay nagtagumpay. Isa pang pagsubok ay nang mawalan ng control ang isang tren ng PNR. Mabuti at naroon si Rogelio para sumaklolo. Sa pagtulong niyang iyon ay kinilala siya bilang Kapitan Sino.

(Ikalabing-isang Kabanata)

            Sa isang kumpol ay nagtsitsimisan na naman ang mga tao ng Pelaez tungkol sa kumakalat na halimaw.

(Ikalabing-dalawang Kabanata)

            Nangulit na naman si Bok-bok sa shop habang seryosong nagkukumpuni ng sirang vaccum cleaner si Rogelio at siya naman ay nagtitiris ng garapata ni ET, ang aso ni Rogelio. Doon ay nag-isip sila ng maaaring pangalan ni Rogelio. Naisip ni Bok-bok na Mighty Man ngunit hindi nagustuhan ni Rogelio. May sarili naman itong panukala ... Super Strength daw na agad namang tinawanan ni Bok-bok. Habang humahalakhak si Bok-bok ay nakita naman ni Rogelio ang mga bata sa labas na naglalaro. Ang pangalang Kapitan Sino ang kanyang naririnig. Lumingon-lingon pa sila at puro Kapitan Sino ang kanilang nakikita. Mula sa t-shirt, poster, sticker at headline ng tabloid.

(Ikalabing-tatlong Kabanata)

            Si Tessa at Rogelio ay nakakita ng lugar na pwedeng makapagkuwentuhan. Isang gabi sa itaas ng Sto. Domingo church habang nakatanaw sa bayan ng Pelaez.

            Doon ay nagkuwentuhan, nagkulitan at nagkatapatan ang dalawa at nakaramdam ng kanilang pagmamahalan.

(Ikalabing-tatlong Kabanata)

            Kumakalat na sa Pelaez ang balitang may isang halimaw daw na kumakalat at dumudukot ng mga biktima. Isang gabi, nang patulog na si Rogelio ay may narinig itong tinig. Lumabas ito at napadpad sa isang madilim na lugar. Doon ay nakaharap niya ang sinasabing halimaw ng Pelaez. Sa loob ng lumang ospital ay nagbanatan at naglaban ang bayani at ang halimaw. Nang manghina ang halimaw ay lumabas si Mayor Suico. Ang halimaw pala ay ang anak niyang si Michael na may kakaibang katauhan. Kailangan daw ni Michael ng dugo. Maya-maya’y bumulwak na ang dugo mula sa tagiliran ni Michael dahil nagsgas mula sa kinakalawang na tubo ng lababo.

            Matapos ang laban, naalala ni Rogelio ang biktima. Nakita niyang ito pala’y si Tessa. Ngunit balewala ang pagligtas niya dito dahil wala nang buhay si Tessa.

(Ikalabing-apat na Kabanata)

            Sa dati pa ring tambayan makikita sina Mang Berto, Mang Boy, Aling Precious at mga anak nito, Aling Chummy at si Anghelang manicurista.

            Sa umpukan ay walang ibang ginawa kundi magtsismisan tungkol sa nangyaring kababalaghan kagabi. Wala ring katapusan sa kwentuhan tungkol kay Kapitan Sino.

(Ikalabing-limang Kabanata)

            Natapos na naman ang isang araw na puno ng aksyon para sa ating bayani. Sa kanyang oras ng pagpapahinga sa bahay ay may gumambala. Ang kanyang amang si Mang Ernesto. Sa oras na napanghihinaan ng loob si Rogelio, nariyan naman ang kanyang amang magpapalakas ng kanyang katatagan. Nag-usap ang mag-ama at napaiyak naman si Aling Hasmin.

(Ikalabing-anim na Kabanata)

            Dumating ang araw kung saan naisipan ng mga taga-Pelaez, sa pangunguna ng bise mayor na si Virgilio Samonte. Malaki ang piging na naihanda. May mga artista pang kinuha ang bise mayor. Sa araw na iyon ay itinakdang bigyan ng P30,000 si Kapitan Sino bilang pasasalmat. Ngunit, maraming naghangad dito kaya suot-suot ang costume ni Kapitan Sino ay nagsulputan ang mga pekeng Kapitan Sino.

            Nang magkagulo na ang madla, isang lalaki ang naghagis ng granada. Tumakbo ang lahat. Pagkaalis ng usok ay nakita ni Aling Precious na dinaganan pala ni Rogelio ang granda – patunay na siya ang tunay na Kapitan Sino.

            Sugatan ay sinampal ito ni Aling Chummy. Kinausap ni Bok-bok ang humahagulgol na si Aling Chummy kung bakit. Wala raw ginawa si Kapitan Sino noong mamatay ang asawa niya sa lung cancer. Wala nang nagawa ang mga taga-Pelaez kundi hulihin at ikulong si Rogelio at si Bok-bok (kasabwat daw).

(Ikalabing-pitong Kabanata)

            Sa loob ng presinto ay walang magawa ang magkaibigan kundi magpustahan na lang tungkol sa kanilang mga paboritong cartoons. Nagalit man ang pulis na nagbabantay ay tuloy pa rin ang dalawa.

            Maya-maya ay may narinig silang balita sa transistor na nakabukas. Sinasabi sa radio ang isang sakit na kumakalat na rin sa bansa.

            Ilang saglit ay tumayo at lumabas ang pulis nang makita ang mga taga-Pelaez na nagkakagulo sa labas.

(Ikalabing-walong Kabanata)

            Matapos ang kaguluhan at pagkabalita tungkol sa salot na kumakalat, nagkakagulo naman ngayon ang mga taga-Pelaez upang bumili ng mga pagkain. Kalat na ang tungkol sa sakit kaya hanggang simbahan ay sinasabi na ng pari na magugunaw na raw ang mundo.

            May nabalitaan sila na isang 42-anyos na lalaki raw ay namatay sa Palawan dahil sa hypovolemic shock. Kumlat ito sa mga tabloid na agad ikinatakot ng lahat.

(Ikalabing-siyam na Kabanata)

            Makalipas ang ilang araw ay nakarating na ang mga duktor ng CDC sa Pelaez. Nakapila ang lahat upang matignan ang mga dugo.

            Ilang oras pa ay mayroon na raw lunas ang kanilang sakit. Nakita ito ng isang Italyanong doktor sa dugo ni Rogelio. Kaya naman, kinuhanan nila ng dugo ang maysakit na si Rogelio. Ang nakuhang dugo sa kanya ay lampas sa tamang dugo lang na maaaring kunin.

            Hilonh-hilo si Rogelio na naglakad. May nakasalubong itong lalaking may hawak na bata. Tinanong siya nito kung nakakagamot ang dugo niya. Oo raw. Kaya sinaksak niya si Rogelio at isinawsaw ang kamay sa dugo ni Rogelio at ipinahid sa anak.

(Ikalabing-dalawampung Kabanata)

            Makalipas ang maikling panahon ay nawala na ang sinasabing kalunos-lunos na sakit sa bayan ng Pelaez. Kaya naman, ang bise mayor ay muling nagpaayos ng entablado para sa pagpapasalamat sa naging buhay ni Rogelio. Sa kanyang talumpati ay ibinahagi niya ang tulong na kanyang ginawa para sa pamilya ni Rogelio.

            Sa gitna ng talumpati ay umakyat sa entablado si Bok-bok at sinapak ang bise mayor. Huhulihin sana siya ngunit pinigilan ng mayor.

            Pagkababa ay lumapit si Ging-ging kay Bok-bok. Tinanong kung mag-aayos rin daw ba siya ng sira tulad ni Rogelio. Ang sagot naman ni Bok-bok ay... kung ano ang makakaya ko.

 PAUNAWA: Ito po ay buod na isinulat ni EMPinoy. Hindi po pinapayagan ang pag re-re-post nito. Kung ire-repost ay humingi ng permiso sa awtor.

Kung may nakitang kamalian sa nakasulat sa itaas ay ipagbigay alam sa pamamagitan ng paglalagay nito sa komento.

Sertipikadong Astig! | Gawang Orihinal ni EMPinoy!